Als je te maken krijgt met een verliessituatie dan krijg je vaak ook te maken met rouwgevoelens. Een diep innerlijk gevoel van verdriet en gemis. Meestal kennen we rouw van een overlijden van een dierbare maar ook kan je rouwen om het verlies van een huisdier, je woonomgeving door een noodzakelijke verhuizing of door verlies van je baan. Rouwgevoelens brengen vaak allerlei emoties en gevoelens met zich mee. 

Rouw en verlies horen bij het leven

De meeste mensen die rouw ervaren komen daar uiteindelijk goed doorheen. Het is niet een 'psychische aandoening'. Rouw hoort bij het leven omdat leven gebeurt tussen geboorte en dood. Een geboorte is vreugdevol, een overlijden is dat doorgaans niet. Verliessituaties horen net zo bij het leven alleen is rouwen minder zichtbaar dan vreugde. Als je een fijn sociaal netwerk om je heen hebt, die met je mee leeft en waar je terecht kan met je verhaal, dan is dat helpend. Helaas heeft niet iedereen dat.

Daarbij zie je regelmatig dat de omgeving na een paar maanden vindt dat het nu wel over moet zijn. Ze willen er niet meer over praten of vinden dat je het los moet laten terwijl je nog volop in het verdriet zit. Soms wil je zelf er niet elke keer over beginnen. Ben je bang dat je er mensen mee belast of dat het mensen afstoot en dat je dan steeds meer alleen komt te staan.

Hoe lang duurt rouw?

Veel werkgevers en zelfs bedrijfsartsen zeggen dat je na een half jaar rouw maar hulp moet gaan zoeken als je 'er nog niet overheen bent' en dat terwijl rouwen makkelijk jaren kan duren. Het eerste jaar is het zwaarst omdat je dan alle belangrijke momenten zonder diegene moet doen die er in het verleden erbij was. Denk aan verjaardagen, feestdagen of andere bijzondere momenten zoals een geboorte, huwelijk of dagje uit. Het gemis kan dan pijnlijk duidelijk worden en het wordt niet meer hetzelfde als voorheen. Bepaalde data kunnen heel beladen zijn zoals een sterfdag van een overledene of de datum van ontslag of de datum van de ziekenhuisopname of operatie.

Welke rouwfasen zijn er?

Rouw bestaat uit verschillende fasen waar je doorheen gaat. Vaak begint het met een schok, zelfs als je weet dat het gaat komen. Daarna kunnen gevoelens van ontkenning, ongeloof, boosheid, verdriet en ook angst opspelen. Hoe moet het nu verder? Waarom nou zij/hij? Waarom overkomt mij dit?

Het kan zijn dat je elke ochtend wakker wordt en hoopt dat het niet waar was, dat je het had gedroomd. De eerste fasen kenmerken zich met emoties en gevoelens die sterk kunnen wisselen. Je gaat heen en weer in het voelen van de emoties. De ene dag gaat beter dan de andere.

Er kan een periode zijn van diep verdriet. Sommige mensen kunnen hierin depressief of apathisch reageren. Ze zitten diep in de put en komen tot niets meer. Het leven heeft voor hen geen zin, ze voelen zich verlaten, eenzaam, in de steek gelaten en weten er nog geen invulling aan te geven.

Het kan soms duren voordat er sprake is van acceptatie en berusting. Het loslaten van de overledene of het verlies. Een nieuwe invulling gaan geven aan de leegte die achter bleef na het verlies. Nieuwe zingeving vinden waarna er integratie van de verlieservaring kan plaatsvinden.

Het verlies slijt niet zozeer met de tijd, je groeit om het verlies heen en leert er mee omgaan.

Wat is onverwerkte of uitgestelde rouw

Soms zie je dat mensen heel hard of snel weer aan het werk gaan na een rouw of verlieservaring. Ze willen de moeilijke of pijnlijke gevoelens niet aan die ze hebben ervaren kort na het verlies. Door niet de rouw te doorleven krijg je een uitgestelde rouw en daar kan je psychische klachten van krijgen. Je kan last krijgen van hoofdpijn klachten, concentratie of geheugenproblemen, vermoeidheid, toename van middelengebruik (alcohol, drugs, kalmeringsmedicatie). Je ziet dan dat de stress toeneemt in iemands leven. 

Het is belangrijk om je eigen tijd en tempo aan te houden bij een verliessituatie. Iedereen rouwt verschillend en het is heel normaal dat je na 6 maanden nog regelmatig moet huilen om een groot verlies. Laat anderen je niet vertellen wat je moet voelen of wat je moet doen om 'er vanaf te komen'. Vraag hulp als je graag met iemand wilt praten over jouw verlies en rouwgevoelens. Neem gerust contact op voor meer informatie of een afspraak. 

Manu Keirse over verdriet en rouw.