Toxische schaamte is een diepgewortelde vorm van schaamte die verder gaat dan normale schaamtegevoelens. Waar normale schaamte komt en gaat, blijft toxische schaamte constant aanwezig en beïnvloedt het je zelfbeeld en gedrag op een negatieve manier. Mensen met toxische schaamte voelen zich fundamenteel slecht of waardeloos. Dit kan voortkomen uit ervaringen zoals emotionele verwaarlozing, misbruik of aanhoudende kritiek in de kindertijd. In plaats van te denken "ik heb iets verkeerd gedaan," denken ze vaak "ik ben verkeerd."

Hoe herken je toxische schaamte?

Het herkennen van toxische schaamte kan lastig zijn, omdat het vaak diep verborgen zit in iemands psyche. Hier zijn enkele tekenen:

1. Constante zelfkritiek: Je hebt een innerlijke stem die je continu neerhaalt en je gevoel van eigenwaarde ondermijnt.
2. Perfectionisme: Je legt de lat extreem hoog voor jezelf uit angst voor afwijzing of kritiek.
3. Moeite met intimiteit: Je vindt het moeilijk om dicht bij anderen te komen, omdat je bang bent dat ze je ware, 'slechte' zelf zullen zien.
4. Overmatig pleasen: Je hebt de neiging om altijd anderen tevreden te stellen, vaak ten koste van jezelf.
5. Gevoelens van minderwaardigheid: Je voelt je vaak minderwaardig in vergelijking met anderen en bent snel jaloers.
6. Zelfbeschadigend gedrag: Dit kan variëren van verslavingen tot destructieve relaties, als een manier om met de pijn om te gaan.

Wat kan je doen tegen toxische schaamte?

1. Herken en benoem je gevoelens: Het begint met het herkennen en accepteren van je schaamte. Benoem het en erken dat het deel uitmaakt van je ervaring, maar niet bepaalt wie je bent.

2. Praat erover: Deel je gevoelens met iemand die je vertrouwt, zoals een vriend, familielid of therapeut. Door je gevoelens uit te spreken, kunnen ze hun kracht verliezen.

3. Werk aan zelfcompassie: Oefen het vriendelijker zijn voor jezelf. Probeer te praten tegen jezelf zoals je tegen een goede vriend zou doen. Dit kan je helpen om die strenge innerlijke criticus te verzachten.

4. Grenzen stellen: Leer gezonde grenzen te stellen in relaties, zodat je niet steeds ten koste van jezelf anderen tevreden stelt.

5. Therapie: Professionele hulp, zoals cognitieve gedragstherapie of EMDR, kan effectief zijn bij het aanpakken van toxische schaamte. Een therapeut kan je helpen om de oorzaken te begrijpen en nieuwe, gezondere manieren te ontwikkelen om met je emoties om te gaan.

6. Oefen met mindfulness: Mindfulness kan helpen om je bewust te worden van negatieve gedachten en gevoelens zonder erdoor overspoeld te raken. Dit geeft je de ruimte om anders te reageren.

Toxische schaamte is moeilijk, maar met de juiste steun en technieken is het mogelijk om deze gevoelens te overwinnen en een positiever zelfbeeld op te bouwen.Wil je hierbij hulp? Neem dan gerust contact met mij op.