Ik was geschokt door het nieuws van de week over het 10 jarig meisje wat in een pleeggezin ernstig mishandeld werd en ondanks dat ze aan de bel trok, werd er niets gedaan voor haar. Ze bleef overgeleverd aan nietsontziende mensen die haar op allerlei manier mishandelden. Nu vecht ze voor haar leven in het ziekenhuis. 

Kindermishandeling is een ernstig probleem dat verschillende vormen kan aannemen. Het is belangrijk om te weten wat allemaal onder kindermishandeling valt, zodat we signalen kunnen herkennen en actie kunnen ondernemen. Vaak wordt het niet goed herkend, zelfs niet door slachtoffers zelf die later met psychische klachten in mijn praktijk komen. Niet zelden maak ik ze er op attent dat er sprake is geweest van kindermishandeling en dat zij dientengevolge getraumatiseerd zijn.  

Welke vormen van kindermishandeling zijn er?

1. Fysieke Mishandeling

Het makkelijkst te herkennen is de fysieke mishandeling. Dit houdt in dat een kind opzettelijk lichamelijk letsel wordt toegebracht. Dit kan onder andere het volgende omvatten:

• Slaan, schoppen, duwen of stompen
• Brandwonden toebrengen
• Knijpen of bijten
• Het gebruik van wapens zoals riemen of voorwerpen

Wat zijn de gevolgen:

• Chronische Pijn: Mensen die fysiek mishandeld zijn, kunnen op latere leeftijd chronische pijn ervaren, zoals rugpijn of hoofdpijn.
• Gezondheidsproblemen: Ze hebben een hoger risico op gezondheidsproblemen zoals hartziekten, hoge bloeddruk en diabetes.
• Lichaamsbeeld: Ze kunnen ook problemen hebben met hun lichaamsbeeld en zelfvertrouwen, wat kan leiden tot eetstoornissen.
• Wantrouwen: Er is een basis wantrouwen naar andere mensen toe door de continu aanwezig zijnde dreiging die is ervaren.
• Posttraumatische Stressstoornis (PTSS): Veel slachtoffers ontwikkelen PTSS, wat kan leiden tot flashbacks, nachtmerries en ernstige angst.

2. Emotionele Mishandeling

Emotionele of psychische mishandeling is minder zichtbaar, maar kan net zo schadelijk zijn als fysieke mishandeling. Het omvat gedrag dat een kind geestelijk of emotioneel schade toebrengt, zoals:

• Vernederen of uitschelden
• Het voortdurend bekritiseren of kleineren van het kind
• Dreigen met geweld of verlating
• Het ontzeggen van liefde, steun of aandacht

Gevolgen:

• Depressie en Angst: Volwassenen die als kind emotioneel mishandeld zijn, lopen een verhoogd risico op depressie en angststoornissen. 
• Zelfbeeld: Ze kunnen een laag zelfbeeld en problemen met zelfacceptatie ontwikkelen.
• Moeilijkheden in Relaties: Deze mensen vinden het vaak moeilijk om gezonde relaties te vormen en kunnen problemen hebben met vertrouwen en communicatie.
• Wantrouwen: Er is een basis wantrouwen naar andere mensen toe door de continu aanwezig zijnde dreiging die is ervaren.

3. Seksueel Misbruik

Seksueel misbruik houdt in dat een kind betrokken wordt bij seksuele activiteiten die het niet begrijpt of waartoe het niet in staat is om mee in te stemmen. Dit kan het volgende omvatten:

• Aanranden of verkrachten
• Ongepaste aanrakingen of betastingen
• Kinderen dwingen of manipuleren om seksuele handelingen te verrichten
• Kinderen blootstellen aan pornografie

Gevolgen:

• Posttraumatische Stressstoornis (PTSS): Veel slachtoffers van seksueel misbruik ontwikkelen PTSS, wat kan leiden tot flashbacks, nachtmerries en ernstige angst.
• Intimiteitsproblemen: Ze kunnen problemen hebben met intimiteit en seksualiteit, wat hun relaties negatief beïnvloedt.
• Verslavingsgedrag: Er is een hoger risico op het ontwikkelen van verslavingsgedrag, zoals alcohol- of drugsverslaving.

4. Verwaarlozing

Verwaarlozing is een vorm van kindermishandeling waarbij de basisbehoeften van een kind niet worden vervuld. Dit kan fysiek, emotioneel of educatief zijn. Voorbeelden van verwaarlozing zijn:

• Geen adequate voeding, kleding of onderdak bieden
• Medische zorg onthouden
• Geen toezicht houden, waardoor het kind gevaar loopt
• Emotionele verwaarlozing, zoals het onthouden van liefde en aandacht

Gevolgen:

• Basisbehoeften: Volwassenen die als kind verwaarloosd zijn, kunnen moeite hebben met het herkennen en vervullen van hun eigen basisbehoeften.
• Sociale Problemen: Ze kunnen problemen hebben met sociale interacties en moeite hebben om steun te vragen of te accepteren.
• Zelfzorg: Het kan lastig zijn om goed voor zichzelf te zorgen, wat kan leiden tot problemen met hygiëne, voeding en gezondheid.

5. Getuige van Huiselijk Geweld

Kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld worden vaak niet direct mishandeld, maar de impact kan net zo groot zijn. Getuige zijn van geweld tussen ouders of andere gezinsleden kan leiden tot ernstige emotionele en psychologische schade.

Gevolgen:

• Angst en Stress: Volwassenen die als kind getuige waren van huiselijk geweld kunnen kampen met langdurige angst en stress.
• Emotionele Schommelingen: Ze kunnen emotionele schommelingen en problemen met emotieregulatie ervaren.
• Gedragsproblemen: Het kan ook leiden tot gedragsproblemen, zoals agressie of juist teruggetrokken gedrag.
• Problemen met emotieregulatie: Het niet goed kunnen hanteren van heftige emoties of gevoelens

6. Geestelijke Mishandeling

Geestelijke mishandeling is een subtiele maar schadelijke vorm van mishandeling waarbij de dader het kind manipuleert of psychologisch onderdrukt. Dit kan omvatten:

• Gaslighting (het kind laten twijfelen aan zijn eigen realiteit)
• Het kind isoleren van vrienden en sociale contacten
• Dreigen met zelfmoord of zelfverwonding om controle uit te oefenen
• Manipulatie van het kind door schuldinducering

Gevolgen:

• Cognitieve Problemen: Er kunnen cognitieve problemen ontstaan, zoals concentratieproblemen en moeite met het nemen van beslissingen.
• Identiteitsproblemen: Ze kunnen moeite hebben met het vormen van een stabiele identiteit en zelfbeeld.
• Perfectionisme en Pleasegedrag: Er kan een sterke neiging tot perfectionisme en pleasen ontstaan, wat vaak leidt tot stress en uitputting.

Behandeling en Herstel

Hoewel de gevolgen van kindermishandeling ernstig kunnen zijn, is herstel mogelijk. Therapie kan een cruciale rol spelen in het verwerkingsproces. Hier zijn enkele therapieën die kunnen helpen:

• Cognitieve Gedragstherapie (CGT) of Acceptance and Commitment Therapy: CGT en ACT helpen bij het veranderen van negatieve denkpatronen, geeft inzicht in gedragspatronen.
• EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing): EMDR is effectief bij de behandeling van trauma's en angsten.
• Steungroepen: Het delen van ervaringen met lotgenoten kan een gevoel van steun en begrip bieden.

Het is belangrijk om professionele hulp te zoeken als je last hebt van de gevolgen van kindermishandeling. Herstel is een proces dat tijd kost, maar met de juiste ondersteuning is het zeker mogelijk om een beter leven op te bouwen. Neem via de contactknop contact op als je graag hulp wilt.

8 Signs of low self-esteem