Veel mensen merken dat ze in hun relaties steeds tegen dezelfde problemen aanlopen, ook al zijn de partners anders. Dit kan behoorlijk frustrerend zijn en roept vragen op zoals: "Waarom trek ik altijd dezelfde types aan?" of "Hoe komt het dat ik steeds in dezelfde ruzies terechtkom?" De verklaring ligt vaak in patronen die we in onze jeugd hebben aangeleerd en die onbewust meespelen in ons volwassen leven. Dit blog gaat in op waarom deze patronen ontstaan en hoe we ze kunnen herkennen en doorbreken.

Wat zijn Relatiepatronen?

Relatiepatronen zijn gedragingen, reacties of verwachtingen die we onbewust herhalen in verschillende relaties. Ze komen vaak voort uit ervaringen die we als kind hebben opgedaan, met name in de manier waarop we hebben geleerd om met anderen om te gaan. Denk aan hoe je ouders of verzorgers met elkaar omgingen, of hoe je als kind aandacht kreeg of juist niet. Ze komen voort uit je hechtingsstijl. 

Voorbeelden van Relatiepatronen

1. Altijd de Ander voorop stellen

• Situatie: Je hebt de neiging om jezelf weg te cijferen en doet er alles aan om de ander gelukkig te maken, zelfs als dat ten koste gaat van je eigen behoeftes.
• Waar het vandaan kan komen: Mogelijk ben je opgegroeid in een gezin waar aandacht voor anderen erg belangrijk was om je staande te houden, en heb je geleerd dat jouw waarde afhangt van hoeveel je voor anderen doet. Daardoor ben je nu gewend om jezelf weg te cijferen, in de hoop dat de ander je dan waardeert.
• Gevolg in relaties: Dit patroon kan ertoe leiden dat je jezelf wegcijfert, moeite hebt om grenzen te stellen, en uiteindelijk het gevoel krijgt dat je eigen behoeften niet belangrijk zijn. Dit kan uiteindelijk leiden tot frustratie of zelfs een burn-out in relaties, omdat je nooit echt aan je eigen behoeften toekomt.

2. Je voelt je Snel Afgewezen

• Situatie: Als je partner niet direct reageert op een berichtje of even geen tijd voor je heeft, voel je je snel afgewezen en begint te twijfelen aan de relatie.
• Waar het vandaan kan komen: Misschien heb je als kind vaak het gevoel gehad dat je hard moest vechten voor aandacht, of voelde je je regelmatig buitengesloten of werd je (tijdelijk) verlaten door een van je ouders bijvoorbeeld door een ziekenhuisopname of scheiding. Je hebt toen een ‘angstige’ hechtingsstijl ontwikkeld, wat betekent dat je snel bang bent om verlaten te worden.
• Gevolg in relaties: Door deze onzekerheid reageer je snel bezorgd of zelfs jaloers, waardoor je vaak onnodige spanningen creëert in je relaties. Dit patroon herhalen kan uiteindelijk zorgen voor onrust en zelfs conflicten.

3. Je valt steeds op Emotioneel Onbereikbare Partners

• Situatie: Je hebt keer op keer relaties met mensen die moeite hebben om zich te binden of die niet erg emotioneel beschikbaar zijn. Je probeert hen dan toch voor je te winnen, wat vaak leidt tot teleurstelling en mentale pijn.
• Waar het vandaan kan komen: Misschien heb je als kind ouders gehad die emotioneel afwezig waren. Daardoor heb je geleerd dat liefde iets is wat je moet verdienen, en je voelt je aangetrokken tot relaties waar je hard moet werken om erkend en gezien te worden.
• Gevolg in relaties: Je zoekt onbewust partners die je dat gevoel van afstand opnieuw geven, omdat het vertrouwd voelt, zelfs al doet het pijn. Hierdoor herhaal je het patroon van een relatie waarin je liefde wilt krijgen van iemand die niet echt beschikbaar is, wat je eigenwaarde kan aantasten.

4. Moeite met Conflicten Aangaan; conflictvermijdend gedrag

• Situatie: Bij ruzies of conflicten trek je je snel terug of ga je de confrontatie helemaal uit de weg. Dit kan uiteindelijk leiden tot opgehoopte frustraties.
• Waar het vandaan kan komen: In je gezin van herkomst was het wellicht niet veilig of geaccepteerd om boos te zijn of je mening te uiten. Daardoor heb je geleerd om gevoelens in te slikken.
• Gevolg in relaties: Omdat je niet hebt geleerd om open over je gevoelens te praten, bouw je spanning op die vroeg of laat tot grote uitbarstingen kan leiden. Dit patroon herhalen kan de communicatie binnen de relatie ernstig verstoren en zelfs de verbinding met je partner ondermijnen.

5. De Drang om Alles te Controleren

• Situatie: Je wilt graag dat alles op jouw manier gaat en hebt moeite om de controle los te laten, vooral in je relaties.
• Waar het vandaan kan komen: Misschien ben je opgegroeid in een omgeving waar alles erg onvoorspelbaar was en heb je daardoor geleerd om controle te gebruiken om je veilig te voelen.
• Gevolg in relaties: De neiging om altijd controle te willen houden kan tot irritaties leiden bij je partner en kan spanning geven, omdat je minder ruimte laat voor hun inbreng. Het patroon kan ervoor zorgen dat je steeds relaties op een soortgelijke manier beleeft: door grip te houden op situaties, maar niet echt in verbinding te staan met de ander.

Hoe kun je deze Patronen Doorbreken?

1. Herken het patroon – Bewustzijn is de eerste stap. Noteer situaties waarin je merkt dat je een bepaald patroon herhaalt en ga na waar dit vandaan komt.

2. Sta stil bij je emotionele reacties – Wat voel je op zulke momenten? Probeer te ontdekken welke vroegere ervaringen erbij horen.

3. Oefen nieuwe reacties – Als je merkt dat je bijvoorbeeld de neiging hebt om je terug te trekken, probeer dan juist te communiceren. Dit kost tijd en oefening, maar kan enorm helpen om patronen te doorbreken.

4. Vraag om hulp – Soms kan het lastig zijn om patronen zelfstandig te herkennen en aan te pakken. Therapie kan hierbij ondersteunen, door samen te kijken naar waar deze patronen vandaan komen en hoe je ze kunt doorbreken. Voor meer informatie of een afspraak, neem gerust contact met mij op.

Met deze inzichten kunnen lezers hun eigen patronen in relaties ontdekken en begrijpen waarom ze steeds in dezelfde situaties terechtkomen. Dat kan hen helpen om bewustere keuzes te maken en uiteindelijk gezondere, meer vervullende relaties op te bouwen.