Een disfunctioneel gezin is een huishouden waarin de onderlinge relaties tussen gezinsleden problematisch zijn. Dit kan zich op verschillende manieren manifesteren, zoals gebrek aan communicatie, ongezonde dynamieken, emotionele of fysieke mishandeling, verslaving, of een algemeen gevoel van onveiligheid en onbegrip.

In een disfunctioneel gezin kunnen gezinsleden moeite hebben om openlijk met elkaar te praten, kunnen conflicten escaleren of onopgelost blijven, en kan er een gebrek aan steun en begrip zijn. Soms zijn er onderliggende problemen zoals verslavingen, mentale gezondheidsproblemen of financiële stress die de dynamiek binnen het gezin verstoren.

Emotionele Verwaarlozing en Vervreemding binnen het Gezin

Het kan ook zijn dat er sprake is van emotionele verwaarlozing, waarbij de emotionele behoeften van gezinsleden niet worden erkend of vervuld. Dit kan leiden tot een gevoel van vervreemding binnen het gezin en het kan moeilijk zijn voor gezinsleden om zich begrepen en geliefd te voelen.

Het is belangrijk op te merken dat een disfunctioneel gezin niet per se betekent dat alle relaties binnen het gezin slecht zijn. Soms kunnen bepaalde relaties goed zijn, terwijl andere relaties moeilijkheden ondervinden. Bovendien kan een disfunctioneel patroon veranderen met de tijd en met de juiste ondersteuning en hulp kunnen gezinnen werken aan het verbeteren van hun onderlinge relaties.

Psychische schade door een disfunctioneel gezin

Mensen die opgroeien in disfunctionele gezinnen komen later vaak in de problemen als het gaat om relaties, psychische gezondheid of hoe ze zich staande kunnen houden in de maatschappij. Wat thuis beschadigt is of niet goed aangeleerd is, wreekt zich later in je leven met een tekort aan vaardigheden (bijv. communicatie) of onzekerheid, gebrek aan zelfvertrouwen of afstandelijkheid en het onderdrukken van gevoelens.

Wat zijn de 8 kenmerken van een disfunctioneel gezin?

1. Controle. Je moet als kind telkens verantwoording afleggen over je gevoelens, gedrag en relaties aan je ouder(s). Ze willen continu weten wat je doet, met wie en waar je uithangt. Je wordt voortdurend gecontroleerd in je doen en laten en er is geen vertrouwen in jou.

2. Gelijk hebben. Je ouders willen continu gelijk hebben. Jij hebt daarmee altijd ongelijk. Ze vertellen je voortdurend dat je dingen fout doet en zitten vaak op je te vitten. Er is de hele tijd strijd en discussie thuis en je hebt gevoel dat je nooit iets goed kan doen.

3. Ontkenning. Je gevoelens, gedachten, wensen, behoeften en ideeën worden continu ontkent of genegeerd. Er is weinig aandacht voor wat jou bezig houdt en als je een probleem hebt moet je niet bij je ouders zijn want die hebben daar weinig tot geen belangstelling voor of interesse in.

4. Eerlijkheid. Het is niet de bedoeling dat je eerlijk voor je eigen mening uit komt of voor jezelf op komt. Je wordt geacht je mond te houden en niet tegen te sputteren of kritiek te leveren. Hoe voorzichtig jij het ook brengt of hoe diplomatiek je ook bent, het is niet de bedoeling dat jij je eigen mening naar voren brengt als deze niet overeenkomt met die van je ouder(s).

5. Wegredeneren. Als je iets naar vindt of je voelt je rot dan wordt het weggeredeneerd als in: "bekijk het van de zonnige kant of je hebt het hier hartstikke goed, er is helemaal geen probleem." Voortdurend worden gevoelens gerationaliseerd als deze een negatieve lading hebben. Het mag er niet zijn en ze worden ontkend.

6. Onvergeeflijk zijn. Er word je niets vergeven, alles wat je ooit fout gedaan hebt wordt telkens weer opgerakeld en herhaald. Men blijft boos op je zonder je te vergeven of dingen op te lossen. Er worden voortdurend oude koeien uit de sloot gehaald als er weer iets gebeurd is.

7. De schuld geven. Je krijgt telkens overal de schuld van. Dat je niet goed genoeg bent, alles verkeerd doet, niet leuk genoeg bent of je had eigenlijk helemaal beter niet geboren kunnen worden. Als iets niet goed is gegaan dan ligt dat aan jou. Kritiek is er dagelijks en er is zelden of nooit een compliment of goedkeuring.

8. Wantrouwen. Je krijgt de boodschap mee dat je niemand kan vertrouwen en er maar beter op kan rekenen dat je er altijd alleen voor zal staan. Dat niemand te vertrouwen is en de wereld een harde wereld is waar je altijd op je hoede moet zijn.

Als een aantal van deze dingen regelmatig voorkomen bij jou thuis, dan loop je daar (ernstige) psychische schade door op. Zoek hulp als je in de problemen zit thuis. Laat het niet voortduren. Hoe sneller het ophoudt, hoe beter voor jou! Vraag counseling aan als je graag uit de patronen van je jeugd wilt stappen en wilt werken aan een beter leven voor jezelf en voor je (toekomstige) gezin. Wil je graag meer informatie of een afspraak maken? Neem dan gerust met mij contact op.