We zitten de hele dag in ons hoofd. Gedachten razen voorbij, herinneringen ploppen op, to-do lijstjes vullen zich vanzelf. Maar heb je je ooit afgevraagd: ben ik mijn gedachten, of heb ik gedachten? 🤯 Veel spirituele en filosofische tradities maken onderscheid tussen verschillende lagen van het menselijk bewustzijn.

Toch vergeten we vaak het belang van het huidige moment. Ons brein is vaak gericht op het verleden of de toekomst, maar zelden op het nu. Het beoefenen van bewust aanwezig zijn, ook wel mindfulness genoemd, helpt ons om deze gewoonte te doorbreken en de kracht van het moment te ervaren. Wanneer je in het hier en nu bent, ontstaat er ruimte voor rust, helderheid en nieuwe inzichten die je anders misschien over het hoofd zou zien.

De verschillende lagen van bewustzijn

🧠 Denken

Dit is de activiteit van je brein—continu analyseren, plannen, vergelijken, beoordelen. Denken is functioneel, maar kan ook overactief worden, waardoor je er volledig in opgaat.

👤 Ego

Het ego is niet per se ‘slecht’, maar het is dat deel van jou dat zichzelf probeert te beschermen en een identiteit vormt. Het houdt zich bezig met het verleden en de toekomst: Wie ben ik? Wat vinden anderen van mij? Doe ik het goed?

👁 Gewaarzijn

Dit is datgene in jou dat opmerkt dat er gedachten zijn. Je kunt het ‘de stille waarnemer’ noemen of ‘de ruimte waarin gedachten verschijnen’. Gewaarzijn is er altijd, maar raakt vaak overschaduwd door het lawaai van denken en ego.

🌌 De Bron / AL

In veel spirituele tradities wordt dit gezien als de diepste laag van bewustzijn, iets wat voorbij het persoonlijke gaat. Sommige noemen het de Bron, anderen God, de AL, het absolute bewustzijn. Het verwijst naar datgene wat altijd aanwezig is en waaruit alles voortkomt.

🔄 Hoe hangen deze samen?

Denk aan een stormachtige lucht:

• Je gedachten zijn de wolken, constant in beweging. ☁️💭

• Je ego is de wind die ze voortdrijft. 💨

• Je gewaarzijn is de open hemel die alles waarneemt zonder erin meegezogen te worden. ☀️

• De Bron is als de ruimte waarin de hele lucht en alles daarin zich afspeelt. 🌌

De kunst (en oefening) is om niet mee te gaan met elke wolk of windvlaag, maar te leren rusten in die stille ruimte van gewaarzijn. Niet dat je gedachten moeten stoppen, maar dat je ze niet hoeft te volgen.

💡 Waarom is dit zo moeilijk?

Omdat we van jongs af aan zijn getraind om denken als de ultieme realiteit te zien. We identificeren ons ermee en geloven dat als we maar hard genoeg nadenken, we alles kunnen oplossen. Maar echt diepe rust en helderheid ontstaan vaak juist niet door méér denken, maar door minder gehechtheid aan denken.

Praktisch gezien betekent dat:

✅ Leren om gedachten te observeren in plaats van ze direct serieus te nemen.
✅ Pauzes inbouwen waarin je gewoon bent, zonder steeds iets te moeten.
✅ Erkennen dat je brein een gereedschap is, maar niet de baas.

Je hoeft hier niet meteen een boeddhistische monnik in te worden, maar het kan al helpen om af en toe te denken:

👉 "Oh, daar gaat m’n brein weer. Interessant. Maar ik hoef er nu even niets mee." 😊

🎭 ACT: Acceptance and Commitment Therapy

Deze benadering sluit nauw aan bij Acceptance and Commitment Therapy (ACT). In ACT leer je om je gedachten niet als absolute waarheden te zien, maar als gebeurtenissen in je hoofd. In plaats van je ertegen te verzetten, accepteer je dat ze er zijn en kies je bewust waar je je aandacht op richt. Door meer in het hier en nu te leven en je waarden als kompas te gebruiken, ontstaat er ruimte om op een flexibele manier met je gedachten om te gaan. ACT helpt je om minder verstrikt te raken in piekeren en je focus te verleggen naar wat écht belangrijk voor je is. 💙

Wil je graag hulp of een afspraak als het gaat om je denken wat overuren draait? Neem dan gerust contact met mij op.

Waves of Awareness